Świętochłowice - Forum bez polityki

Wielki Poniedziałek jest już właściwie drugim dniem Wielkiego Tygodnia, przypadający po Niedzieli Palmowej. Rozpoczyna oktawę obchodów Śmierci i Zmartwychwstania Jezusa Chrystusa.
Od Wielkiego Poniedziałku do Wielkiej Środy włącznie Jezus dzień spędzał w Jerozolimie i nauczał w świątyni, a na noc udawał się do odległej o ok. 3 km Betanii, aby tam przenocować. Zapewne gościny Jemu i Jego uczniom udzielał Łazarz w swoim domu - z wdzięczności za niedawne wskrzeszenie go z grobu.



Według Ewangelii św. Marka, w poniedziałek Jezus wszedł do świątyni i zaczął wypędzać sprzedających w niej kupców, sprowadzając na siebie gniew kapłanów. Wyrzucając kupców ze świątyni jerozolimskiej Jezus dokonał oczyszczenia tego miejsca, napominając:
"Napisane jest – mój dom będzie domem modlitwy, a wy uczyniliście z niego jaskinię zbójców" (Mk 11, 15-18).



Z wielkiej świątyni pozostała dzisiaj tylko Ściana Płaczu...



Jest to okres żałoby i zadumy nad śmiercią i zmartwychwstaniem Jezusa.
W świątyniach rzymskokatolickich dominującym kolorem jest fioletowy.
W Wielki Poniedziałek w tradycji prawosławia wspomina się praojca Józefa i drzewko uschłego figowca, jako że w drodze do Jerozolimy Chrystus uczynił uschłym figowe drzewo za to, że nie znalazł na nim owocu, a tylko same liście.

Wielki Wtorek jest trzecim dniem Wielkiego Tygodnia.
W tym dniu chrześcijanie słyszą zapowiedź zdrady Judasza i zaparcia się św. Piotra. To dzień, w którym Jezus naucza i prowadzi spory z faryzeuszami i saduceuszami. Zapowiada zburzenie Jerozolimy, Sąd Ostateczny i ponowne przyjście Mesjasza.

Jezus ostrzega zarówno Piotra, jak i Judasza, aby zbytnio nie ufali sobie samym. Nie oskarża ich o nic. Mówi ze smutkiem. Wiemy, że Jego ostrzeżenie nie zapobiegło dalszym wydarzeniom. Judasz zdradził, Piotr się zaparł. A jednak gdyby Chrystus obydwu nie ostrzegł, ich czyny miałyby inną wymowę. Byłoby je łatwiej usprawiedliwić.

Na zboczu jerozolimskiego wzgórza Syjon znajduje się Kościół św. Piotra in Gallicantu, w miejscu, gdzie według tradycji Piotr zaparł się Jezusa trzy razy. Kościół, którego wezwanie tłumaczy się jako „przy pianiu koguta”, zbudowany został na terenie dawnego pałacu Kajfasza. Na dziedzińcu arcykapłańskiego pałacu Piotr trzykrotnie zaparł się Jezusa. Znakiem zdrady jest dziś kogut na szczycie kościoła. Dlaczego właśnie kogut? Nie tylko dlatego, że zapiał po zdradzie Piotra, spełniając tym samym Jezusową przepowiednię. Także dlatego, że kogut pieje o świcie, gdyż odróżnia dzień od nocy; Piotr niestety nie odróżnił dobra od zła i dlatego zdradził. Zdradę apostoła przedstawia mozaika w głównym ołtarzu świątyni.

Poniżej zdjęcia z mojego archiwum zrobione w czasie podróży do Ziemi Świętej w 2011 roku:











A najbardziej przejmująco i dynamicznie wyśpiewał rolę Judasza Janusz Radek w chorzowskim musicalu „Jezus Chrystus Super Star”, notabene wciąż wystawianym.

[youtube]iwzuu2YEzgQ[/youtube]

Wielka Środa to dzień koncentrujący się wokół zdrady Judasza, która miała dokonać się tego dnia.
Według Ewangelii, Judasz sprzedał Jezusa za 30 srebrników. Bibliści i hebraiści twierdzą, że to bardzo niewiele, jak na przysługę, którą Iskariota wyświadczał arcykapłanom. Prawdopodobnie było to 30 hebrajskich sykli, co stanowiło czteromiesięczny zarobek niewykwalifikowanego robotnika.
Ważny jest także symboliczny wymiar tej liczby. Według Romana Brandstaettera, 30 to liczba "o dwóch obliczach, smutna i radosna". Trzeba bowiem wiedzieć, że żydowskie przysłowie wymienia 30 zalet charakteru, które powinny cechować kandydata do korony, 30 lat miał Dawid, gdy został królem Izraela i 30 dni trwała żałoba po śmierci Mojżesza.

Judasz najprawdopodobniej nie targował się co do wynagrodzenia za wydanie Jezusa, gdyż nie chodziło mu tylko o pieniądze. Być może obawiał się o swoje życie (jako uczeń znienawidzonego przez kapłanów Chrystusa) i po prostu cieszył się, że wychodzi cało z całej sytuacji.



Judaszowe srebrniki nie przyniosły apostołowi szczęścia. Kiedy się opamiętał i chciał zwrócić pieniądze arcykapłanom, ci nie mogli ich przyjąć. Były "nieczyste", jako zapłata za zdradę, więc nie można było ich oddać na ofiarę dla świątyni. Ostatecznie kupiono za nie kawałek ziemi na grzebanie cudzoziemców, który nazwano później "Polem Krwi". A Judasz Iskariota się powiesił.



Ciekawostką Wielkiej Środy są też tzw. judaszki, które polegały na tym, że wykonywano słomianą kukłę, która miała wyobrażać Judasza. Do jej paska przypinano woreczek z 30 kawałkami szkła symbolizującymi srebrniki. Następnie kukłę zrzucano z najwyższego domu danej miejscowości. Potem bito ją kijami, szarpano, włóczono po ulicach, przeraźliwie przy tym krzycząc. Ze względu na nadmierną agresję uczestników widowiska w wielu miejscowościach zakazano jego organizowania. Był on szczególnie popularny na Podkarpaciu.

Nie każdy też wie, że w Wielką Środę w kościołach odprawiana jest tzw. ciemna jutrznia, czyli głośne odmawianie brewiarza przez duchownych. Są to modlitwy przeznaczone na poszczególne pory każdego dnia. Dawniej odbywało się to przy świetle trójkątnego świecznika z piętnastoma świecami. Po każdym odśpiewanym psalmie gaszono jedną świecę. Czynności te miały znaczenie symboliczne. 14 psalmów oznaczało 12 apostołów i 2 uczniów Chrystusa, którzy zwątpili i go opuścili. Ostatnia, paląca się do końca świeca, była symbolem osamotnionego Jezusa.

Na zakończenie ciemnej jutrzni duchowni uderzali brewiarzami o ławki. Powstały hałas miał symbolizować opisane w Ewangelii trzęsienie ziemi i popłoch po śmierci Chrystusa.

Wielki Czwartek związany jest z wydarzeniami mającymi ogromne znaczenie dla chrześcijan. Tego dnia w Wieczerniku ustanowiona została Eucharystia i sakrament kapłaństwa.

Stało się to w czasie, nazwanej tak później, Ostatniej Wieczerzy. Podczas tego spotkania Chrystus umywa nogi Apostołom i wskazuje na zdrajcę, wygłasza do uczniów przemówienie i modli się do Ojca za nimi, zapowiadając swoją mękę i śmierć. Wtedy też Chrystus ustanowił Najświętszy Sakrament jako Ofiarę i Komunię. Odprawił w ten sposób na oczach Apostołów pierwszą Mszę świętą i rozdał im eucharystyczny Chleb jako Komunię świętą. Po raz pierwszy Apostołowie usłyszeli wtedy: "Bierzcie i jedzcie, to jest Ciało moje” oraz „Pijcie z niego wszyscy, bo to jest moja Krew Przymierza, która za wielu będzie wylana na odpuszczenie grzechów. (...) To czyńcie na moją pamiątkę".

Prawdopodobne miejsce Wieczernika



Wielki Czwartek to dzień pierwszej Komunii świętej Apostołów. Na tę pamiątkę kapłan odprawia Mszę świętą ubrany w kolor biały, radosny. Odmawia się wtedy również świąteczne Gloria.
Potem Jezus udał się na Górę Oliwną do ogrodu Getsemani i tam, w oczekiwaniu na siepaczy, przeżywał mękę konania i krwawego potu. Tajemnica aresztowania Chrystusa zamyka ten dzień.







Należałoby w tym miejscu wspomnieć raz jeszcze jerozolimski Kościół św. Piotra in Gallicantu Tu właśnie, w podziemiach ówczesnego Pałacu Kajfasza, znajdowała się grota, w której Jezus spędził noc poprzedzającą mękę, a która dziś w naszych kościołach przedstawiana jest jako wielkoczwartkowa ciemnica. Po pojmaniu w Ogrodzie Oliwnym Jezus został zaprowadzony przed Sanhedryn, czyli przed Wielką Radę Żydowską, która pod przewodnictwem najwyższego kapłana, Kajfasza, wydała wyrok śmierci. Ponieważ jednak według prawa żydowskiego wyroki zapadłe w nocy były nieważne, dlatego w Wielki Piątek z rana ponownie zebrała się Rada Żydowska, aby nocny wyrok potwierdzić. W międzyczasie zawiedziono Jezusa do więziennej groty i tam straż kapłańska znęcała się nad Chrystusem w najokrutniejszy sposób.

Więzienna grota





Kamienista droga wiodąca do dzisiejszego kościoła mogła zachować ślady stóp Jezusa, gdyż liczy sobie ok. 2000 lat



Na pamiątkę tych bolesnych dla Jezusa godzin, pod koniec liturgii kapłan wynosi eucharystycznego Chrystusa do kaplicy przechowania, zwanej "ciemnicą", gdzie odbywa się adoracja eucharystyczna.

Zdjęcia również pochodzą z podróży do Ziemi Świętej w 2011 roku.

Wielki Piątek jest dniem smutku i żałoby. Jest to jednak także dzień wielkiej radości i zwycięstwa, gdyż dokonało się, od tysięcy lat zapowiadane, zbawienie rodzaju ludzkiego.
Wielki Piątek to jedyny dzień w roku, w którym nie odprawia się mszy świętej. Obowiązuje też ścisły post. Po południu, zwykle o godz. 15 (godzina śmierci Jezusa na krzyżu) w wielu kościołach odprawiane są nabożeństwa Drogi Krzyżowej.

Obecna Droga Krzyżowa w Jerozolimie nie jest autentyczna. Miasto, w ciągu prawie dwóch tysięcy lat wiele razy burzone, więc podniosło się o co najmniej kilka metrów w górę. Via Dolorosa jest więc jedynie przypuszczalną. Łączy ona dwa miejsca: Litostrotos (dawny zamek Antonia) i kościół Bożego Grobu. Uliczki są tak wąskie, że nie sposób było wystawiać kościołów. Dlatego na tej drodze wystawiono tylko kolumny lub krzyże w zależności od przestrzeni.

Okolice stacji I Drogi Krzyżowej





Począwszy od dziesiątej, stacje stanowią część Bazyliki Grobu Pańskiego.



Kamień namaszczenia



Również Golgota znajduje się wewnątrz bazyliki Grobu Pańskiego. Prowadzi na nią 18 schodów. Sanktuarium kalwaryjskie jest na wysokości 5 metrów od poziomu bazyliki 5. Jest podzielone na dwie kaplice: grecką i łacińską. Kaplica grecka według podania znajduje się w miejscu, gdzie stał krzyż Jezusa. Jest tam ołtarz, a w nim otwór otoczony pozłacaną blachą. Z boków ołtarza w czarnym marmurze znajdują się dwa otwory na miejscu, gdzie miały stać krzyże łotrów. Kaplica łacińska ma być na miejscu, gdzie Pana Jezusa przybijano do krzyża. Tę scenę przedstawia obraz z mozaiką, umieszczony na ścianie nad ołtarzem. Na filarze, który oddziela obie kaplice, jest mały ołtarz poświęcony Matce Bożej Bolesnej.











Grób Chrystusa Pana znajdował się ok. 25 metrów od Kalwarii. Wejście do Grobu znajduje się w prezbiterium bazyliki, które pełne jest ikon, złoceń lamp i świeczników. Grobowa grota tworzy osobną kaplicę za prezbiterium, do której wchodzą kapłani w szatach liturgicznych.



U stóp schodów wiodących na Golgotę znajduje się mała kapliczka Adama. Według legendy Noe miał właśnie tu przenieść kości Adama, tak że krew Pana Jezusa spływała na czaszkę pierwszego człowieka. W legendzie tej zawiera się głęboka myśl teologiczna.



W Wielkopiątkowy wieczór w kościołach odbywają się uroczyste liturgie Męki Pańskiej. Podczas tych nabożeństw najpierw odczytuje się albo odśpiewuje z podziałem na role Mękę Pańską z Ewangelii św. Jana, a potem adoruje krzyż. Po adoracji krzyża, która jest centralną częścią wielkopiątkowej liturgii, z ciemnicy przynosi się Najświętszy Sakrament i udziela się wiernym Komunii. Później odbywa się procesja do Grobu Pańskiego.

U nas w kraju jest kilka replik Grobu Pańskiego.

_________________
[*] http://www.youtube.com/watch?v=4Fx4mshinO0 [*]

Moim zdaniem najwierniej odtworzony Grób Pański znajduje się w Goerlitz

Wielka Sobota to w Kościele katolickim dzień ciszy i oczekiwania. W kościołach trwają adoracje przy Bożym Grobie. Wtedy też odbywa się święcenie pokarmów.

„Tradycja święcenia pokarmów w Polsce to ewenement na skalę światową - mówi ks. Adam Parszywka, misjonarz i salezjanin. Choć z tym zwyczajem można się spotkać jeszcze np. w Bawarii czy niektórych regionach Słowenii, nie jest tam tak popularny jak u nas. - Święceniem pokarmów, zgodnie z tradycją, uświetniamy sposób, w jaki będziemy celebrować poranek zmartwychwstania w naszych rodzinach - wyjaśnia salezjanin. I przypomina zwyczaj starożytnych chrześcijan, którzy gromadzili się na pełnych radości ucztach tzw. "agapach". Obecnie formą wielkanocnej uczty jest spożywane w gronie rodziny śniadanie wielkanocne (w niektórych domach kolacja po wigilii Paschalnej).”



Wielka Sobota jest jedynym w roku dniem bez sakramentu Eucharystii. W kościołach nie tylko nie odprawia się mszy, jak to jest w Wielki Piątek, lecz w odróżnieniu od niego nie rozdaje się też eucharystii. Komunię można zanosić jedynie umierającym jako wiatyk.

Wielka Sobota kończy się po zapadnięciu zmroku. Wtedy odprawiana jest msza Wigilii Paschalnej, która należy już jednak do Niedzieli Wielkanocnej.